Jaszczurówka – obowiązkowy przystanek w trakcie zwiedzania Zakopanego

Jaszczurówka to część Zakopanego usytuowana w jego południowo-wschodniej części. Najważniejszą atrakcją i symbolem tego miejsca jest słynna Kaplica Najświętszego Serca Jezusowego. Drewniana kaplica jest utożsamieniem zakopiańskiego stylu architektonicznego. Historia tego miejsca jest także bezpośrednio związana z cieplicami występującymi na tym terenie. Sprawdźmy, dlaczego w trakcie pobytu w Zakopanym koniecznie warto odwiedzić Jaszczurówkę. 

Kilka słów o historii Jaszczurówki

W pierwszej połowie XIX wieku Jaszczurówka była mało istotnym obszarem należącym do dóbr Poronina. Sytuacja zmieniła się dopiero w roku 1839, kiedy to Ludwik Zejszner, znany polski geolog i geograf odkrył tu naturalne cieplice w temperaturze ok. 20,5 st. C. W latach 60’ XIX wieku rozpoczęto prace ukierunkowane na odpowiednie zagospodarowanie tego terenu. W 1861 roku krakowski chemik Adolf Aleksandrowicz przeprowadził analizę chemiczną wód termalnych. W tym samym roku rozpoczęto budowę zakładu zdrojowo-kąpielowego. Z kolei w 1904 roku ruszyła budowa Kaplicy Najświętszego Serca Jezusowego zaprojektowanej przez Stanisława Witkiewicza.

Cieplice w Jaszczurówce

Nazwa Jaszczurówka w dużej mierze ma związek właśnie z naturalnymi cieplicami. To one sprawiają, że na obszarze tym występują ciepłolubne salamandry plamiste. Dawniej górale nazywali je po prostu „jaszczurami” i od tego słowa pochodzi nazwa tej części Zakopanego. Jak już wspomnieliśmy, w 1961 roku w Jaszczurówce rozpoczęła się budowa zakładu zdrojowo-kąpielowego. Rok później do użytku oddana została pierwsza niecka kąpielowa, a zakład właściwy zaczął funkcjonować w 1887 roku. Kompleks obejmował w sumie trzy niecki kąpielowe, pensjonat oraz restaurację.

Zakład zdrojowo-kąpielowy w Jaszczurówce stał się niezwykle popularną atrakcją, która przyciągała zarówno turystów z Polski, jak również z zagranicy. Duża popularność kompleksu oraz duże wpływy z turystyki pozwoliły na poszerzenie kompleksu o pływalnię. Miejsce to świetnie prosperowało aż do wybuchu II wojny światowej. Po wojnie obiekt niestety nie zdołał odbudować swojej popularności. Na domiar złego, w 1957 roku w zasadzie przekreślono szanse na renowacje dawnego zakładu. Działania wiertnicze prowadzone na tym obszarze doprowadziły do połączenia źródeł termalnych z wodami Olczyskiego Potoku, przez co ich temperatura spadła do 18,5 st. C. Obecnie, dawne obszary cieplic należą do Tatrzańskiego Parku Narodowego. Działa tu Ośrodek Czynnej Ochrony Płazów i Gadów.

Gdzie znajduje się Jaszczurówka?

Jaszczurówka znajduje się w południowo-wschodnim krańcu Zakopanego. Biegnie tędy Droga Oswalda Balzera doskonale kojarzona przez turystów zmierzających na Morskie Oko. W miejscu tym znajduje się także wyjście z Doliny Olczyskiej. Do Jaszczurówki można udać się pieszo, samochodem oraz komunikacją miejską. Osobom aktywnym możemy polecić spacer. Z centrum Zakopanego można się tu dostać w niecałą godzinę, a w przypadku raźnego kroku dużo szybciej. Przyjazd samochodem jest o tyle ryzykowny, że liczba miejsc parkingowych jest mocno ograniczona, zwłaszcza w sezonie. Do Jaszczurówki kursują także autobusy linii 11.

Szlaki turystyczne w Jaszczurówce

W Jaszczurówce swój początek ma zielony szlak turystyczny wiodący z Doliny Olczyskiej na Olczyską Polanę. Podążając dalej tym szlakiem można dostać się na Wielki Kopieniec i Toporową Cyrhlę. W pobliżu potoku Bystra znajduje się natomiast wejście do Tatrzańskiego Parku Narodowego, skąd w niecałą godzinę można wspiąć się na Nosal. Jest to szczyt położony na wysokości 1206 m. n.p.m. Ze względu na niski stopień trudności, a także malownicze widoki, m.in. na Kasprowy Wierch, jest one polecany osobom początkującym, które zdobywanie gór chcą zdobyć od czegoś łatwego i przyjemnego. W zasadzie jednego dnia można zdobyć także Wielki Kopieniec położony na wysokości 1328 m n.p.m.

Jeśli interesuje Cię taka wyprawa, najlepiej jest zacząć właśnie od wejścia położonego przy potoku Bystra, a następnie udać się zielonym szlakiem na Nosal. Następnie kontynuujemy trasę dochodząc do Przełęczy Nosalowej. W tym miejscu rozpoczynamy wędrówkę żółtym szlakiem w kierunku Doliny Olczyskiej. W tym miejscu ponownie przechodzimy na szlak zielony, który wiedzie już do Polany Kopieniec i na szczy Wielkiego Kopieńca. Schodząc z góry zielonym szlakiem wyjdziemy z parku na Toporowej Cyrhli. Zaczyna się tu Droga Oswalda Balzera, która wiedzie ku Jaszczurówce.

Kaplica Najświętszego Serca Jezusowego w Jaszczurówce

Symbolem Jaszczurówki jest Kaplica Najświętszego Serca Jezusowego. Projekt kaplicy stworzył Stanisław Witkiewicz, a budowa rozpoczęła się w 1904 roku. Ukończono ją trzy lata później. Początkowo kaplica należała do parafii Poronin, ale opiekę nad kościołem sprawowali zwykle księża, którzy akurat przebywali na wczasach w Tatrach. Od 1983 roku kaplicą opiekują się księża marianie z Toporowej Cyrhli. Formalnie właścicielem obiektu jest jednak Tatrzański Park Narodowy.

Kaplica Najświętszego Serca Jezusowego jest doskonałym przykładem stylu zakopiańskiego. Obiekt ma konstrukcję zrębową i opiera si na wysokiej podmurówce z kamienia naturalnego. Z przodu znajdują się arkadowe podcienie z regionalnymi zdobieniami. Na dachu usytuowana jest niewielka wieżyczka, w której mieści się dzwon. Wnętrze kościoła składa się prostokątnego prezbiterium oraz jednej nawy. Ołtarz został zachowany w stylistyce drewnianej, góralskiej chatki. Witraże zdobiące wnętrza zostały zaprojektowane przez Stefana Matejkę, bratanka Jana Matejki. Kaplica jest jednym z obiektów zaliczanych do małopolskiego Szlaku Architektury Drewnianej.

Najważniejsze atrakcje dostępne w okolicy

Jaszczurówka to wyjątkowe miejsce, chętnie odwiedzane przez turystów przede wszystkim ze względu na Kaplicę Najświętszego Serca Jezusowego. Jednak w okolicy jest kilka innych atrakcji, do których możemy udać się przy okazji. A mianowicie:

• Nosal i Wielki Kopieniec – to bardzo popularne szczyty dla początkujących, które można zdobyć jednego dnia, przy okazji wracając przez Jaszczurówkę i odpoczywając przy kaplicy.
• Muzeum Oscypka – nieopodal Jaszczurówki, przy ul. Jagiellońskiej mieści się Muzeum Oscypka, w którym można dowiedzieć się więcej o wyrobie tego regionalnego przysmaku, a nawet samodzielnie wykonać własnego oscypka.
• Wielka Krokiew – od zachodniej strony z Jaszczurówką sąsiaduje Krokiew, część Zakopanego, w którym położona jest słynna skocznia narciarska, Wielka Krokiew.
• Ośrodek Czynnej Ochrony Płazów i Gadów – w miejscu dawnego zakładu zdrojowo-kąpielowego mieści się ośrodek prowadzony przez Tatrzański Park Narodowy. Można tu obserwować wiele gatunków płazów (salamandry, traszki, żaby) i gadów (jaszczurki, węże).

Jak już mówiliśmy, do Jaszczurówki można się dostać spacerem w niecałą godzinę z centrum Zakopanego. Można także przyjechać autem, ale zaparkowanie w pobliżu kaplicy będzie zadaniem bardzo trudnym. Dobrym pomysłem jest przyjechanie autobusem komunikacji miejskiej, linią 11.